Algemeen
Voegovergangen zijn onderhevig aan belasting uit constructies, verkeer en externe factoren zoals strooizouten, het weer en het milieu. Onderhoud is nodig om de gevolgen van deze invloeden te compenseren voor het behoud van functies en het behalen van de vereiste levensduur.
Voor onderhoud zijn diverse termen [1] in gebruik die binnen Rijkswaterstaat worden gegroepeerd naar drie categorieën: Uitvoering van werken, bedrijfsvoering en strategie. De termen vast en variabel onderhoud worden vooral gebruikt in de bedrijfsvoering voor de toewijzing van te reserveren gelden. Termen in het kader van uitvoering van werken zijn klein onderhoud en groot onderhoud. Strategie relateert onderhoud aan planmatig beheer. Beheerders maken een afweging tussen het belang van functioneren (gebruik) en de gevolgen van falen en kiezen daarbij een passende onderhoudsstrategie. In het geval van wegen en objecten in wegen is dat over het algemeen genomen toestandsafhankelijk onderhoud. Op basis van schouw en toestandsinspecties krijgen beheerders inzicht in het risico van falen, bepalen zij de omvang van planmatig onderhoud en vertalen dit met voor het onderhoud noodzakelijke gelden naar vast en variabel onderhoud. Vast onderhoud wordt beschouwd als jaarlijks terugkerend verzorgend klein (preventief) onderhoud en variabel onderhoud als minder frequent gepland grootschalig onderhoud. Dit handboek beperkt zich tot de ‘uitvoering van werken’ en dus tot ‘klein onderhoud’ en ‘groot onderhoud’.
De omvang van onderhoud van voegovergangen wordt bepaald door de effecten van optredende belastingen uit constructies, verkeer, weer en milieu. Maar ook het niet uitvoeren van noodzakelijk onderhoud is een niet te onderschatten factor.
Beheer en onderhoudsplannen van diverse leveranciers geven inzicht in noodzakelijk onderhoud en de momenten waarop dat uitgevoerd moet worden. De beheer en onderhoudsplannen van diverse concepten zijn via de PDF-button bij de leveranciersgegevens in de tool ‘Productoverzicht Voegovergangen’ in te zien en te downloaden.
Circulariteit en duurzaamheid worden steeds vaker opgelegd als criteria voor milieuvriendelijk werken. Behoud van voegovergangen door levensduur verlengend preventief onderhoud en modificatie in plaats van vervanging, wordt helaas nog te weinig gezien als passend binnen dit beleid. De aanbevelingen in dit hoofdstuk gaan uit van klein preventief onderhoud om de tijdspanne tussen momenten van groot onderhoud zo groot als mogelijk te houden en de levensduur te bereiken of te verlengen.
[1] Bron: Handboek vast onderhoud droge infrastructuur RWS
Gevolgschade langdurige lekkage voegovergangen
Bij groot onderhoud aan betonnen bruggen en viaducten worden soms ook voegovergangen vervangen die langdurige gelekt hebben. In die gevallen kunnen aangrenzende onderdelen aanzienlijke schade opgelopen hebben door blootstelling aan water en dooizouten. Onderdelen zoals opleggingen, hun ankerplaten en betonconstructies. Voor de beheerder en opdrachtnemer is niet altijd goed te beoordelen of er sprake is van chloriden in het beton. In combinatie met water en zuurstof kunnen chloriden ervoor zorgen dat wapening in betonconstructies ter plaatse van lekkages gaat corroderen. Dit proces is niet altijd goed visueel waarneembaar en kan een risico vormen voor de constructieve veiligheid van kunstwerken. Om de mate van chloride-indringing te meten kan destructief onderzoek uitgevoerd worden door middel van kernboringen die in een laboratorium kunnen worden onderzocht. Ook is het soms mogelijk om een deel van het beton te verwijderen waarbij het niet alleen mogelijk is om monsters te onderzoeken maar ook een visuele inspectie van de wapening uit te voeren. Voor inspectie en advies van betonconstructies wordt verwezen naar het Handboek Inspectie Beton volgens CROW-CUR Aanbeveling 117.
Meer informatie
http://www.kb-kenniscentrum.nl/techniek/betonschade-mechanismen
http://www.vobn-beton.nl/beton/beton/beton-bestellen/chlorideklasse
Handreiking Onderhoudsadvisering Voegovergangen
In hoofdstuk 7.4.2 wordt verwezen naar de Handreiking Onderhoudsadvisering Voegovergangen met afweegmodel. Zoals aangegeven worden deze binnenkort of zijn inmiddels beschikbaar gesteld via de literatuurtool. Voorlopig nog als testversie.
In hoofdstuk 8 van deze handreiking wordt in generieke zin per voegovergangfamilie en genoemd concept nader ingegaan op de onderhoudsmogelijkheden herstel, modificatie en vervangen. In feite betreft het aanvullende informatie voor het onderhoud volgens de maatregelen zoals opgenomen in de tabellen van de onderliggende hoofdstukken van hoofdstuk 7.4.3 Schadebeoordeling per onderdeel van dit digitale handboek.
In navolgende hoofdstukken is deze aanvullende informatie per voegovergangfamilie onderverdeeld naar klein en groot onderhoud.