Inspectiekaders kunnen verschillen per opdrachtgever. Zo hanteert Rijkswaterstaat voor inspectiecontracten onder andere het ‘Inspectiekader RWS’, het ‘Analysekader Vaste Kunstwerken’ en ‘Referentiedocumenten’ en verwijst daarnaast naar in de branche bekende informatie en vakspecifieke kennis. Tot dat laatste mogen de handboeken conform ‘CROW-CUR Aanbeveling 117 Inspectie en advies kunstwerken’ gerekend worden. Europese of landelijke normen voor de inspectie van samengestelde voegovergangen zijn niet voorhanden. Zowel op Europees als landelijk niveau wordt dit gerekend tot de verantwoordelijkheid van fabrikanten/leveranciers. Zo wordt bijvoorbeeld in de diverse delen van ETAG n°032 gesteld dat richtlijnen voor inspectie, onderhoud, herstel en specifieke metingen onderdeel moeten zijn van technische documenten van de fabrikant. Rijkswaterstaat verlangt deze richtlijnen van zijn opdrachtnemers door middel van het Rijkswaterstaat Technisch Document RTD 1007-2 Eisen voor voegovergangen. Dit onderstreept het belang van door leveranciers mee te leveren gegevens zoals beheer en onderhoudsplannen met instructies voor uit te voeren inspecties, interventieniveaus, onderhoud en herstelmaatregelen. Tijdens intakegesprekken met beheerders moet hier expliciet naar gevraagd worden. Bij afwezigheid van deze plannen moet niet geschroomd worden betreffende fabrikanten/leveranciers te raadplegen.
Inspectie mag dan wel niet genormeerd zijn, er zijn wel kennisdocumenten, richtlijnen en handboeken beschikbaar met zeer waardevolle informatie voor zowel inspecteurs als adviseurs.
Specifiek voor inspectie en advies van voegovergangen betreft het vooral en niet uitputtend de volgende documenten:
- Factsheets voor inspectie, beheer en onderhoud van voegovergangen
- CROW-CUR Aanbeveling 117 (hier te bestellen)
- Handboek Inspectie Voegovergangen conform CROW-CUR Aanbeveling 117
- Rijkswaterstaat Technisch Documenten 1007-2, 1007-3 en 1007-4 (zie literatuur voor meest recente versie)
- Rijkswaterstaat referentiedocumenten ‘Vaste brug’ en ‘Viaduct’ versie 5.
- Rijkswaterstaat ‘Referentiedocument Voegovergangen – versie 3.1 – December 2008’
- Rapport Waterdichte rijbaanovergangen voor bruggen en viaducten 1990
Voor goede inspecties zijn naast het gebruik van deze documenten twee zaken van essentieel belang: Inzet deskundig personeel en beschikbaarheid van voldoende objectgegevens zoals ontwerpgegevens, revisietekeningen en beheer en onderhoudsplannen.
Beheer en onderhoudsplannen van diverse concepten zijn via de PDF-button bij de leveranciersgegevens in de tool ‘Productoverzicht Voegovergangen’ in te zien en te downloaden.
Eisen aan het in te zetten personeel zijn opgenomen in CROW-CUR Aanbeveling 117 en voor voegovergangen nader gespecificeerd in het Handboek Inspectie Voegovergangen.
Ongeacht de door de opdrachtgever van toepassing verklaarde richtlijnen is het voor elke inspecteur van belang inhoudelijk op de hoogte te zijn van deze documenten.
Ad a) Factsheets voor inspectie, beheer en onderhoud van voegovergangen
Op enig moment (2013 – 2014) is beschikbare kennis van en ervaring met veel in Nederland toegepaste voegovergangen vastgelegd in ‘Factsheets voor inspectie, beheer en onderhoud’ van voegovergangen. Deze Factsheets zijn niet te verwarren met de Factsheets van de ‘RTD 1007-1 Meerkeuzematrix voegovergangen’. De Factsheets in de Meerkeuzematrix zijn een weerspiegeling van prestaties aangevuld met relevante informatie en aandachtspunten. De ‘Factsheets voor inspectie, beheer en onderhoud’ zijn vooral te beschouwen als een vorm van kennisborging.
De Factsheets zijn globaal als volgt opgebouwd:
- Beschrijving samenstelling type oplegging en varianten
- Aandachtpunten en schademechanismen
- Risico’s
- Overige informatie/specifieke aandachtspunten.
- Bijlagen met aanvullende informatie over vergelijkbare types en modificaties.
De informatie in de Factsheets is grotendeels verwerkt in het ‘Handboek Inspectie Voegovergangen’. Uitzondering daarop zijn de tabellen met risico’s. Voor het bepalen van risiconiveaus is het gebruik van deze risicotabellen dan ook zeer aan te bevelen.
Ad b) CROW-CUR Aanbeveling 117:2020
Met CROW-CUR Aanbeveling 117 en de handboeken voor inspectie en advies is aansluiting gezocht bij NEN 2767. Daarin ontbreken vooralsnog gebrekenlijsten voor voegovergangen. Het Handboek Inspectie Voegovergangen voorziet daarin met overzichten van gebreken en relateert deze gebreken aan functies en aandachtspunten voor inspectie en advies.
CROW-CUR Aanbeveling 117 geeft procedures, regels en eisen voor inspectie, advies en (nader) onderzoek voor beheer van civieltechnische constructies en hun technische installaties. Een belangrijk uitgangspunt van CROW-CUR Aanbeveling 117 is het eenduidig definiëren van de inspectieopdracht met een afkadering van de diepgang van activiteiten en producten per inspectiecategorie. Dat is gedaan om vooral ook voorafgaand aan de inspectie duidelijkheid te scheppen over de te verwachten diepgang van de inspecties en inspectierapportages. Er zijn verschillende inspectiecategorieën gedefinieerd waarmee tegemoet wordt gekomen aan de diverse projectfasen en contractvormen.
Zoals de titel al aangeeft gaat CROW-CUR Aanbeveling 117 over civieltechnische constructies in het algemeen en niet specifiek over voegovergangen. Wel is de inspectierichtlijn zo opgezet dat hier bij het inspecteren van componenten van de constructie goed op kan worden aangesloten. De vertaalslag naar het inspecteren van materialen en kritieke onderdelen is gemaakt in de Handboeken Inspectie conform CROW-CUR Aanbeveling 117. De CUR-Aanbeveling en de handboeken vormen dus één integraal geheel.
Ad c) Handboek Inspectie Voegovergangen Conform CROW-CUR Aanbeveling 117
Het ‘Handboek Inspectie Voegovergangen’ is bedoeld voor alle stakeholders bij bestaande civiele kunstwerken zoals beheerders, inspecteurs, adviseurs en constructeurs.
Fig. 7.2.1 b Cover Handboek Inspectie Voegovergangen
Waar CROW-CUR Aanbeveling 117 voorziet in een eenduidig inspectiekader met procedures, regels en algemene eisen, voorziet het Handboek Inspectie Voegovergangen in de achtergrondinformatie en specifieke aandachtspunten ten aanzien van het inspecteren van voegovergangen. Bovendien bevat het handboek per productfamilie voegovergangen een uitgebreid hoofdstuk over:
- Achtergrond
- Assortiment
- Identificatie
- Specifieke aandachtspunten tijdens inspectie
- Schadebeelden en faalmechanismen
- Diagnose, prognose en aandachtspunten bij advies
Advisering behoort als activiteit niet tot de in het Handboek Inspectie Voegovergangen behandelde inspectiecategorieën. Wel zijn aandachtspunten opgenomen die van belang zijn voor de kwaliteit van het adviesproces.
Terwijl het handboek inhoudelijk een behoorlijke diepgang kent, wordt consequent aangesloten bij de inspectie categorieën volgens CROW-CUR Aanbeveling 117. Onderdelen uit het handboek die hiertoe goede handvatten bieden zijn bijvoorbeeld:
- Voorbeelden van inspectie-registratieformulieren, meetprotocollen en inspectierapportages voor verschillende type inspecties van voegovergangen.
- Verwijzingstabellen voegovergangen.
Met de verwijzingstabellen wordt de verbinding gemaakt tussen CROW-CUR Aanbeveling 117 en het handboek. De tabellen zijn opgenomen in bijlage 1 van het handboek. Met uitzondering van ‘Overgangsconstructies voor integraalkunstwerken’ bevat deze bijlage per productfamilie een tabel. In deze tabellen zijn per onderdeel, schadebeeld en functie aandachtspunten voor de inspectie en inspectie-activiteiten opgenomen. De informatie in de verwijzingstabellen is vooral gericht op de onderbouwing van de volgens CROW-CUR Aanbeveling 117 te registreren waarnemingen.
De combinatie van technische inhoudelijke achtergrondinformatie over bestaande voegovergangen en helder geformuleerde inspectieprocedures maken de CROW-CUR Aanbeveling 117 en het Handboek Inspectie Voegovergangen een must have voor elke inspecteur/adviseur die betrokken is bij het inspecteren en in stand houden van voegovergangen.
Ad d) Rijkswaterstaat Technisch Documenten 1007-2, 1007-3 en 1007-4
Deze documenten komen in overige hoofdstukken regelmatig aan de orde en bevatten met uitzondering van RTD 1007-3 Geluideisen voegovergangen voor inspectie van belang zijnde criteria. Hiermee worden vooral criteria bedoeld die bepalend zijn voor het functioneren. Deze criteria zijn voor inspectie en advies vertaald naar ernstklassen voor de schadebeoordeling van voegovergangen en verwerkt in hoofdstuk 7.4.2 van dit digitale handboek.
Geluid is alleen een inspectiecriterium als de opdrachtgever dat aangeeft. Zolang er geen klachten over geluidhinder zijn hoeft alleen de kans op geluidhinder bij bepaalde schadebeelden benoemd en gekwantificeerd te worden. Beoordeling van geluidhinder vindt plaats conform Bijlage 4 van RTD 1007-3 en alleen als onderdeel van de inspectieopdracht.
Ad e) Rijkswaterstaat referentiedocumenten ‘Vaste brug’ en ‘Viaduct’ versie 5.
Rijkswaterstaat heeft voor verschillende objecttypes de referentie-instandhoudingsstrategie beschreven in referentiedocumenten. Per objecttype is een referentiedocument opgesteld. Zo is er ook een referentiedocument voor bruggen en een voor viaducten. De referentie-instandhoudingsstrategie wordt hierin beschreven aan de hand van de belangrijkste onderdelen van het object waaronder voegovergangen. Van veel voorkomende onderdelen zijn het verouderingsgedrag, de risico’s voor het functioneren en inspectie en onderhoudsmaatregelen beschreven.
De documenten zijn als volgt opgebouwd:
- In de verschillende hoofdstukken zijn voor een of meerdere gelijksoortige onderdelen de decompositie en onderhouds- en inspectiemaatregelen gegeven (één van deze hoofdstukken is gewijd aan voegovergangen);
- In Bijlage D tot en met Bijlage I wordt nader ingegaan op faalmechanismen van schadebeelden, de beïnvloeding van functies en het verouderingsverloop. Bijlage E behandelt voegovergangen.
- In Factsheets (aparte documenten volgens hoofdstuk 7.2.2) zijn per onderdeel risico’s opgenomen.
De in bijlage E behandelde voegovergangen zijn:
- Nosing Joints
- Mattenvoegovergangen
- Flexibele voegovergangen (traditioneel bitumineus)
Ad f) Rijkswaterstaat ‘Referentiedocument Voegovergangen – versie 3.1 – December 2008’
Het Referentiedocument Voegovergangen is opgegaan in de referentiedocumenten per objecttype, zoals het Referentiedocument Viaduct en Vaste brug. Het Referentiedocument Voegovergangen ging nog niet uit van risicogestuurd onderhoud. Waarom het kennisnemen van het Referentiedocument Voegovergangen toch aanbevolen wordt, is het feit dat in tegenstelling tot het Referentiedocument Viaduct en Vaste brug, naast de aspecten faalmechanismen en invloed op functioneren ook interventieniveaus en onderhoudsmaatregelen worden beschreven. In samenhang met andere aan te treffen schadebeelden dragen de interventieniveaus bij aan het risicogestuurd bepalen van het uiterste moment van interventie. Deze informatie is dan ook gebruikt in hoofdstuk 7.4.2 en 7.4.3, respectievelijk Schadebeoordeling Voegovergangen en Schadebeoordeling per onderdeel.
De informatie in het referentiedocument voegovergangen betreft de volgende productfamilies:
- Nosing Joints
- Vingervoegovergangen voor voegbewegingen < 100mm
- Mattenvoegovergangen
- Flexibele voegovergangen (traditioneel bitumineus)
- Lamellenvoegovergangen
Ad g) Rapport Waterdichte rijbaanovergangen voor bruggen en viaducten 1990
Het Rapport Waterdichte Rijbaanovergangen bevat informatie over voegovergangen die in de periode 1960 – 1990 werden toegepast en nog steeds aangetroffen kunnen worden. Het rapport behandelt alle facetten van ontwerp tot instandhouding van deze oude generatie voegovergangen op basis van eisen die ten tijde van het opstellen van het rapport golden. Voegovergangen die onder andere worden behandeld en nog steeds voorkomen zijn:
- Nosing Joints (types 1.1 en 1.5)
- Mattenvoegovergangen (type 3.1 en 3.3)
- Flexibele voegovergangen (type 4.1.a traditioneel bitumineus)
- Verborgen voegovergangen
- Lamellenvoegovergangen (Type 7.1)
De informatie in dit rapport draagt bij aan de algemene kennis over voegovergangen. De voorbeelden van vooral de oudere generatie Nosing Joints en Lamellenvoegovergangen vormen de basis voor de in hoofdstuk 7.5.3 Groot onderhoud geschetste modificaties.