Raakvlak / oorzakelijk verband
Falen van de aansluiting van de wegverharding, hemelwaterafvoersystemen in de omgeving en op het raakvlak van de voegovergangen en brugdekopeningen kan van invloed zijn op de conditie en het functioneren van de voegovergangen. Voor analyse en advies zie respectievelijk betreffende hoofdstukken 7.4.3.1, 7.4.3.2 en 7.4.3.3.
Algaflex, Transflex en Multiflex
Alleen de mattenvoegovergangen van het type 3.1 Gewapende mattenvoegovergangen worden behandeld omdat types 3.2 en 3.3, respectievelijk geperforeerde en gewelfde mattenvoegovergangen, nagenoeg niet meer voorkomen.
Voor voegovergangsbalken en slijtlagen zie hoofdstuk 7.4.3.4 Voegovergangbalken.
Gewapende mattenvoegovergangen komen nagenoeg niet meer voor in auto(snel)wegen. Herstel in overige wegen is uitsluitend aan te bevelen als alle functies gewaarborgd kunnen worden. In het geval van kunstwerken met een geringe brugdekopening is dat uit te sluiten. Water keren en afvoeren (waterdichtheid) is sowieso een probleem bij deze voegovergangen, maar bij een geringe brugdekopening (< 50 mm) is de waterdichtheid nauwelijks te garanderen.
Schadebeeld / schademechanisme
Dynamisch gedrag door intensieve verkeersbelasting en relaxatie van het rubber maakt dat de verankering op den duur voorspanning verliest. Bij verkeerspassages veren de matten op, gaan trillen en klapperen en worden drukspanningen verhoogd. Vullingen in de slobgaten van de voorspanbouten kunnen worden uitgereden, de uitvullaag kan gaan scheuren en afbrokkelen, de waterkerende folie beschadigen net als de draad van de bouten die vervolgens zullen gaan roesten. Het profiel van de matten slijt in de loop der tijd, een proces dat in situaties met bochten en/of remmend en optrekkend verkeer versneld plaatsvindt. Deze slijtage leidt tot het op den duur zichtbaar worden van de staalplaten van de matten en daarmee te glad worden.
In de praktijk blijkt dat nogal eens afgeweken wordt van het ontwerp. Een voorbeeld is het dwarsprofiel van de brug ter plaatse van de voegovergang. Het vormverloop in de lengte van de voegovergang moet vooraf gemeten en gefabriceerd worden. Dit blijkt in de praktijk vaak op locatie plaats te vinden met op maat zagen en verlijmen van matdelen. Deze wijze van uitvoering leidt vervroegd tot falen, minimaal van de waterdichtheid.
Verificatiemethode
Visueel en luisterend inspecteren volstaat voor het waarnemen van de gevolgen van omschreven faalmechanismen.
Interventiemoment
Het interventiemoment wordt bepaald door de ernst en de gevolgen in objectspecifieke situaties. In het licht van RAMS-aspecten scoort dit type voegovergang in auto(snel)wegen niet goed. In die gevallen zal al snel sprake zijn van spoedeisende interventie. In eerste instantie door het wegnemen van risico’s voor de gebruiksveiligheid om vervolgens zo snel als mogelijk over te gaan op vervanging door in gegeven situaties geschiktere voegovergangen. In overige wegen, bijvoorbeeld binnen de bebouwde kom, kan herstel mogelijk zijn, ook al moet men zich realiseren dat gevolgschade door langdurige lekkage groot kan zijn en herstel hoge kosten met zich mee kan brengen.
Tabel 7.4.3.6 a Analyse en advies gewapende mattenvoegovergangen
| Onderdeel | Gewapende matten |
| Schadebeeld | Matten zitten los, trillen en klapperen |
| Functie beïnvloeding | Alle functies. |
| Mogelijke oorzaken | Combinatie van dynamische verkeersbelastingen, relaxatie van het rubber en verlies van voorspanning in bouten.
Onjuiste dimensionering of uitvoering (voorinstelling theoretisch mogelijk maar niet altijd toegepast). |
| Mogelijke gevolgen | In brede zin functieverlies met op korte termijn groot risico voor de gebruiksveiligheid. Beschadigen draad van bouten, waterkerende slabbe (Lekkage), breken en afbrokkelen betonnen uitvulling onder de matten. |
| Interventieniveau en moment | Schades als losse, klapperende, gekantelde of ontbrekende elementen mogen niet voorkomen. Spoedige interventie is noodzakelijk. |
| Maatregelen
(Op voorontwerpniveau) |
In auto(snel)wegen en wegen met intensief zwaar verkeer vervangen van de voegovergangen door in gegeven situatie geschikte voegovergangen (toepassen meerkeuzematrix voegovergangen). In overige wegen kan herstel overwogen worden, mits herstel van alle functies mogelijk is. Maatregelen zijn afhankelijk van ernst en omvang schade. Sowieso kan getracht worden om in eerste instantie de matten te fixeren. |
| Schadebeeld | Matten zijn gescheurd en lekken |
| Functie beïnvloeding | Locatie en type van scheur is bepalend voor de beïnvloeding van functies.
Scheuren in delen van matten die bewegingen van de brug moet opnemen maken dat bewegingen niet meer opgenomen kunnen worden. Veroudering als gevolg van atmosferische en chemische invloeden maakt dat op den duur stalen platen zichtbaar worden en stroefheid afnemen. In het werk aangebrachte las(lijm)naden laten los met lekkages tot gevolg. Behoudens lichte oppervlakkige scheurvorming als gevolg van veroudering zullen schades vrij snel de meeste functies doen falen. |
| Mogelijke oorzaken | Onjuiste dimensionering: optredende bewegingen kunnen niet zonder schade aan de voegovergang opgenomen worden.
Uitvoeringsfouten: Geen voorinstelling toegepast, matdelen in het werk gelijmd. Afgeweken van bouwstoffen en voorschriften van de leverancier. Slijtage in gebruik/dynamische belasting. Veroudering als gevolg van atmosferische en chemische invloeden. |
| Mogelijke gevolgen | Scheuren in rijstroken: grote kans op verkeersonveilige situaties door glad worden en of het loslaten van onderdelen.
Lekkage (water keren en afvoeren in het geding). Vervormingen kunnen niet meer opgenomen worden zonder schade aan de voegovergang en zijn omgeving. |
| Interventieniveau en moment | Scheuren in matten mogen niet voorkomen. Scheuren in de matten als gevolg van bewegingen ter plaatse van rijstroken: spoedige interventie vereist.
Scheuren in matten buiten rijstroken en loslatende lasnaden: interventie afhankelijk van gevolgschade, docht uiterlijk binnen twee jaar. Lichte oppervlakkige scheurvorming: geen interventie noodzakelijk. |
| Maatregelen
(Op voorontwerpniveau) |
In auto(snel)wegen en wegen met intensief zwaar verkeer vervangen van de voegovergangen door in gegeven situatie geschikte voegovergangen (toepassen meerkeuzematrix voegovergangen).
In overige wegen kan afhankelijk van de oorzaak (na toets van het ontwerp) herstel overwogen worden, bijvoorbeeld door het plaatselijk vervangen van matdelen, vervangen van de bouten, herstel van de waterkerende folie en of herstel van de fundatie van betreffende matten. |
| Schadebeeld | Matten zijn plaatselijk verzakt of uitgereden. |
| Functie beïnvloeding | Alle functies in het geding. |
| Mogelijke oorzaken | Fundatie van matten is gebroken en/of afgebrokkeld. Mogelijk onjuiste uitvoering en of losliggende klapperende matten. |
| Mogelijke gevolgen | Ongevallen met lichamelijk letsel. Gevolgschade aan matten, bouten, waterkeringen en onderliggende constructie |
| Interventieniveau en moment | Matten mogen niet verzakt noch uitgereden zijn.
Spoedige interventie is noodzakelijk. |
| Maatregelen
(Op voorontwerpniveau) |
In auto(snel)wegen en wegen met intensief zwaar verkeer vervangen van de voegovergangen door in gegeven situatie geschikte voegovergangen (toepassen meerkeuzematrix voegovergangen).
In overige wegen kan afhankelijk van de oorzaak (na toets van het ontwerp) herstel overwogen worden, bijvoorbeeld door het plaatselijk verwijderen van matten en herstellen van de fundatie, vervangen van ankers en herstellen van de waterkerende folie. |
| Schadebeeld | Profilering in rijoppervlak is afgesleten. Gevulkaniseerde RVS-platen zichtbaar. |
| Functie beïnvloeding | Veiligheid in gebruik: Stroefheid in het geding. |
| Mogelijke oorzaken | Profilering neemt af door voertuigpassages. |
| Mogelijke gevolgen | Te gladde matten. |
| Interventieniveau en moment | Geen gladde oppervlakken groter dan 200 x 200 mm
SRT-waarde 45 en < 55 of AS-score – 0,06 en < 0,00: herstel binnen een jaar gewenst. SRT-waarde < 45 of AS-score < -0,06 Spoedherstel vereist. |
| Maatregelen
(Op voorontwerpniveau) |
In auto(snel)wegen en wegen met intensief zwaar verkeer vervangen van de voegovergangen door in gegeven situatie geschikte voegovergangen (toepassen meerkeuzematrix voegovergangen).
In overige wegen kan afhankelijk van ernst en omvang overige schades overwogen worden betreffende matten te vervangen, waarbij rekening gehouden moet worden met het feit dat bouten niet hergebruikt kunnen worden. |
| Schadebeeld | Beschadiging matten door in de matten getrokken ankerbouten |
| Functie beïnvloeding | Alle functies |
| Mogelijke oorzaken | Onjuiste dimensionering: optredende bewegingen kunnen niet zonder schade aan de voegovergang opgenomen worden.
Uitvoeringsfouten: Geen voorinstelling toegepast. Afgeweken van bouwstoffen en voorschriften van de leverancier. Onvoldoende voorspanning in bouten. Verplaatsingen worden niet door de matten opgenomen, maar de matten verschuiven als geheel tussen de bouten. |
| Mogelijke gevolgen | Bouten kunnen breken, matten uitgereden worden.
Volledig falen van zowel voegovergang als functies, met gevolgschade zowel aan onderdelen van de voegovergang als zijn omgeving. |
| Interventieniveau en moment | Matten mogen niet verschuiven tussen bouten.
Spoedige interventie is noodzakelijk. |
| Maatregelen
(Op voorontwerpniveau) |
In auto(snel)wegen en wegen met intensief zwaar verkeer vervangen van de voegovergangen door in gegeven situatie geschikte voegovergangen (toepassen meerkeuzematrix voegovergangen).
In overige wegen kan afhankelijk van de oorzaak (na toets van het ontwerp) herstel overwogen worden, bijvoorbeeld door het plaatselijk verwijderen van matten, vervangen van ankers en herstellen van de waterkerende folie. |
| Schadebeeld | Vullingen in slobgaten voor ankers zitten los, zijn gescheurd gebroken en/of uitgereden. |
| Functie beïnvloeding | Water keren en afvoeren. Geluidreducerend vermogen. |
| Mogelijke oorzaken | Vullingen zijn te hard. Onvoldoende aanhechting aan bouten en matten. Afgeweken van voorschriften leverancier. |
| Mogelijke gevolgen | Corrosie bouten, moeren en volgringen. Op den duur falen van de verankering. |
| Interventieniveau en moment | Zonder overige schade: schade binnen een jaar herstellen als onderdeel van klein onderhoud. Met gevolgschade: spoedige interventie vereist. |
| Maatregelen
(Op voorontwerpniveau) |
Zonder overige schade: gaten binnen een jaar vullen als onderdeel van klein onderhoud. Met gevolgschade:
In auto(snel)wegen en wegen met intensief zwaar verkeer vervangen van de voegovergangen door in gegeven situatie geschikte voegovergangen (toepassen meerkeuzematrix voegovergangen). In overige wegen kan afhankelijk van ernst en omvang van overige schades en na toets van het ontwerp overwogen worden schades te herstellen en slobgaten opnieuw te vullen, waarbij rekening gehouden moet worden met het feit dat bouten niet hergebruikt kunnen worden. |
Tabel 7.4.3.6 b Analyse en advies ankerbouten van gewapende mattenvoegovergangen
| Onderdeel | Ankerbouten |
| Schadebeeld | Bouten, moeren en volgringen zijn gecorrodeerd |
| Functie beïnvloeding | Geen andere schade dan corrosie: geen beïnvloeding van functies.
Corrosie met gevolgschade, bijvoorbeeld in de vorm van falende verankering: mogelijk alle functies in het geding. |
| Mogelijke oorzaken | Vulling slobgaten verdwenen. Afgeweken van voorschriften leverancier. |
| Mogelijke gevolgen | Zonder overige schades: op den duur falen van de verankering.
Met gevolgschade: Versnelde afname levensduur en gebruiksveiligheid. |
| Interventieniveau en moment | Zonder gevolgschade: binnen een jaar conserveren ankerbouten en vullen slobgaten. Met gevolgschade: spoedige interventie noodzakelijk. |
| Maatregelen
(Op voorontwerpniveau) |
Zonder gevolgschade: Onderdelen binnen een jaar conserveren en gaten vullen met waterkerend, flexibel blijvend en goed aan matten hechtend materiaal.
Met gevolgschade: In auto(snel)wegen en wegen met intensief zwaar verkeer vervangen van de voegovergangen door in gegeven situatie geschikte voegovergangen (toepassen meerkeuzematrix voegovergangen). In overige wegen kan afhankelijk van ernst en omvang van schades en na toets van het ontwerp overwogen worden schades te herstellen en slobgaten opnieuw te vullen, waarbij rekening gehouden moet worden met het feit dat bouten niet hergebruikt kunnen worden. |
| Schadebeeld | Ankerbouten zitten los, zijn beschadigd of afgebroken |
| Functie beïnvloeding | Alle functies |
| Mogelijke oorzaken | Afgeweken van voorschriften van de leverancier. Onjuiste uitvoering. |
| Mogelijke gevolgen | Falen van de gehele voegovergang met gevolgschade en verhoogde kans op ongevallen met letselschade. |
| Interventieniveau en moment | Ankerbouten mogen niet loszitten, noch beschadigd of afgebroken zijn.
Spoedige interventie is noodzakelijk |
| Maatregelen
(Op voorontwerpniveau) |
In auto(snel)wegen en wegen met intensief zwaar verkeer vervangen van de voegovergangen door in gegeven situatie geschikte voegovergangen (toepassen meerkeuzematrix voegovergangen).
In overige wegen kan afhankelijk van ernst en omvang van schades en na toets van het ontwerp overwogen worden schades te herstellen, waarbij rekening gehouden moet worden met het feit dat bouten niet hergebruikt kunnen worden. |
Tabel 7.4.3.6 c Analyse en advies waterkerende folie van mattenvoegovergangen
| Onderdeel | Waterkerende slabbe (met ruggetjes van siliconenkit) |
| Schadebeeld | Slabbe is ingesleten en/of gescheurd |
| Functie beïnvloeding | Water keren en afvoeren. |
| Mogelijke oorzaken | Afgeweken van voorschriften leverancier: onjuiste toepassing materialen. |
| Mogelijke gevolgen | Lekkende voegovergangen met gevolgschade en zowel voegovergang als zijn omgeving. |
| Interventieniveau en moment | Lokaal lichte lekkage, geen zichtbare waterstroom tijdens regenbui, onderliggende steunpunt oogt plaatselijk vochtig: Interventie binnen 1 jaar.
Grote lekkage; zichtbare grote lekkage en/of meerdere lekkagesporen op steunpunt tijdens regenbui, onderliggend beton steunpunt is nat: spoedige interventie noodzakelijk |
| Maatregelen
(Op voorontwerpniveau) |
In auto(snel)wegen en wegen met intensief zwaar verkeer vervangen van de voegovergangen door in gegeven situatie geschikte voegovergangen (toepassen meerkeuzematrix voegovergangen).
In overige wegen kan afhankelijk van ernst en omvang van schades en na toets van het ontwerp overwogen worden de matten te verwijderen en schades te herstellen of de slab te vervangen, verlijmen en mechanisch te klemmen. |
Tabel 7.4.3.6 d Analyse en advies betonnen fundatie van mattenvoegovergangen
| Onderdeel | Betonnen fundatie (uitvulling onder matten op onderbouw) |
| Schadebeeld | Uitvulling is verbrijzeld en/of brokkelt af. |
| Functie beïnvloeding | Alle functies |
| Mogelijke oorzaken | Uitvoeringsfouten zoals slechte kwaliteit ondergrond, onvoldoende aanhechting, onjuiste samenstelling, onvoldoende nabehandeling en uitharding.
Losliggende en klapperende matten. |
| Mogelijke gevolgen | Verlies verankering, verzakken en kantelen matten.
Verhoogde kans op ongevallen met letselschade. |
| Interventiemoment | Falen van de uitvullaag leidt tot falen van de voegovergang als geheel.
Spoedige interventie is noodzakelijk.. |
| Maatregelen
(Op voorontwerpniveau) |
In auto(snel)wegen en wegen met intensief zwaar verkeer vervangen van de voegovergangen door in gegeven situatie geschikte voegovergangen (toepassen meerkeuzematrix voegovergangen).
In overige wegen kan afhankelijk van ernst en omvang van schades en na toets van het ontwerp overwogen worden matten te verwijderen en de uitvullaag te herstellen, waarbij rekening gehouden moet worden met het feit dat bouten niet hergebruikt kunnen worden. |